Nieuwe normen hypotheekverstrekking
De Autoriteit Financiele Markten (AFM) heeft op 21 april nieuwe normen ter voorkoming van overkreditering
bij hypotheken gepubliceerd. Het nieuwe toetskader is nodig om consumenten beter te beschermen tegen de risico’s van te hoge schulden. Een hypotheek zal in verhouding moeten staan met de aankoopwaarde van de woning. Bovendien komen er minder uitzonderingen op de bestaande inkomensnorm. Het ministerie van Financiën is voornemens het toetskader te verwerken in nieuwe regels die naar verwachting begin 2011 in werking treden.
De AFM deed in 2009 voorstellen om de hypotheekverstrekking aan te passen. Uit onderzoek van de toezichthouder bleek dat de bestaande norm te veel ruimte liet voor te hoge hypotheken. Zo kunnen een aantal huishoudtypes zoveel lenen, dat zij de minimumbehoeften voor levensonderhoud niet meer op konden brengen. Ook is het risico op restschuld te groot omdat leningen vaak hoger zijn dan de aankoopwaarde van de woning. Dit risico loopt op omdat de prijsontwikkeling op de woningmarkt sterk is afgevlakt of zelfs negatief is. En de werkloosheid stijgt.
Ook is er altijd de mogelijkheid om bij uitzondering en goed onderbouwd de norm te overschrijden van wat maximaal geleend mag worden en een consument meer te lenen dan op basis van zijn jaarinkomen kan. Deze mogelijkheid werd bij banken echter te vaak onterecht gebruikt waardoor de bestaande norm in de praktijk leidde tot te ruime hypotheekverstrekking.
Uit nog lopend onderzoek naar hypotheekadviezen van begin 2010 blijkt dat banken al veel minder vaak extra hoge hypotheken verstrekken, mede door de economische omstandigheden en de aandacht die de AFM aan hypotheekverstrekking heeft besteed de afgelopen jaren. Het nieuwe toetskader zorgt ervoor dat de huidige, voorzichtiger praktijk ook op de lange termijn behouden blijft, ook als het economisch beter gaat.
Toezicht
De wet op het financieel toezicht (Wft) schrijft voor dat er geen onverantwoorde kredieten mogen worden verstrekt. Het Ministerie van Financiën zal het toetskader hypothecaire kredietverlening op korte termijn verwerken in een Algemene Maatregel van Bestuur (AmvB). Ten aanzien van het voorstel om te toetsen op basis van drie huishoudtypen krijgt de sector gelegenheid om met een alternatief voorstel te komen (dat getoetst wordt door de AFM) dat dezelfde doelstelling bereikt in het kader van risicobeperking voor consumenten. Uitgangspunt is dat het nieuwe toetskader in werking zal treden begin 2011.
